Hướng dẫn từ A đến Z cách mài và bảo quản dao đa năng

Một con dao đa năng luôn là một công cụ hữu ích cần có trong túi dụng cụ hay móc chìa khóa bạn. Bởi những tiện ích nó mang lại trong cuộc sống như: để khắc gỗ, cắt hộp, mở gói thực phẩm, phòng vệ... Vì mục đích sử dụng thường xuyên nên các lưỡi dao trên dao đa năng thường bị xỉn màu và cùn lưỡi khiến bạn phải dùng nhiều lực hơn, có thế gây hư hỏng lên các vật bị tác động lực bằng dao. Vậy làm thế nào để bảo quản và mài dao đa năng đúng cách?

Sau đây, chúng tôi sẽ đưa ra lời khuyên từ một số nhà sản xuất và chuyên gia về dao đa năng để bạn có thể tự tin mài dao của mình. Chúng tôi đề cập đến những dụng cụ nào bạn có thể sử dụng để mài dao, cách tìm góc thích hợp để mài dao, cách mài lưỡi và cách kiểm tra độ sắc bén.

Mài dao của bạn bằng đá mài

Chọn kiểu đá mài mà bạn muốn sử dụng để mài dao bỏ túi của mình. 

Cho dù bạn chọn loại đá nào, hãy giữ cho loại đá có kích thước ít nhất là 2x6 inch sẽ giúp công việc mài sắc của bạn dễ dàng hơn. Có một số tùy chọn thương mại có sẵn, bao gồm đá kim cương, đá gốm và đá mài.
Đá mài: Những loại đá này thường được coi là dễ sử dụng nhất và được làm từ đá mạt mịn đến thô. Bạn phải ngâm đá mài trong nước sạch lạnh trong mười phút trước khi mài lưỡi dao của mình trên đó. Hãy nhớ rằng khi đá mài được sử dụng nhiều, đá mài thường hình thành các rãnh hoặc rãnh nơi dao bị cọ xát.

Đá gốm: Những loại đá này cũng phải được ngâm trong nước trước khi sử dụng, nhưng chỉ từ ba đến năm phút. Chúng cứng hơn đá mài, có nghĩa là chúng sẽ mài lưỡi dao của bạn nhanh hơn. Đá gốm thường tồn tại lâu hơn đá mài nhưng khó sử dụng hơn một chút.
Đá kim cương: Những viên đá này có nhiều mức độ thô khác nhau bao gồm cứng, mịn và siêu mịn. Trong nhiều trường hợp, đá kim cương thực chất là những tấm kim loại có gắn những viên kim cương nhỏ trên bề mặt của chúng. Một số chất nền có lỗ để bắt sát lưỡi dao. Những viên đá này là những viên đá mài cứng nhất và sẽ mài lưỡi dao của bạn nhanh nhất. Hãy nhớ rằng đá kim cương cho đến nay cũng là loại đá mài đắt nhất, tồn tại lâu nhất.

Bôi trơn đá mài của bạn.

Nếu bạn đang sử dụng đá mài hoặc đá gốm, bạn nên ngâm đá trong nước với khoảng thời gian chính xác. Các chuyên gia mài dao cũng khuyên bạn nên sử dụng chất bôi trơn như dầu khoáng. Bạn có thể mua loại dầu này tại cửa hàng kim khí tại địa phương. Mục đích của chất bôi trơn là để ngăn chặn các lỗ hở của đá bị tắc nghẽn do bọt, mạt và sạn. Nó cũng làm giảm nhiệt do ma sát tạo ra khi dao được cọ xát trên đá. Quá nhiều nhiệt có thể làm cong lưỡi dao của bạn.
Dầu mài hoặc dầu máy có thể được sử dụng với đá mài hoặc đá gốm và xà phòng rửa bát đã được pha loãng có thể sử dụng với đá kim cương.

Xác định góc xiên của lưỡi cắt. 

Hai phần quan trọng nhất của việc mài sắc một lưỡi dao là biết góc nào để mài lưỡi và giữ cho góc đó càng ổn định càng tốt trong quá trình mài. Lưỡi của mỗi con dao đa năng  được mài ở một góc cụ thể để phù hợp với mục đích của con dao đa năng. Đây còn được gọi là góc mài thô . Hầu hết các loại dao bỏ túi có cạnh vát từ 25 đến 30 độ.
Nếu bạn lo lắng về việc mài dao của mình mà không biết chính xác góc, bạn có thể đến cửa hàng dao để được giúp đỡ hoặc gọi cho nhà sản xuất dao. Bạn cũng có thể tìm thấy góc xiên cụ thể cho con dao của mình trực tuyến.

Đặt dao ở góc thích hợp so với đá. 

Giữ nguyên vị trí của dao với lưỡi quay ra xa bạn theo góc xiên xác định so với đá mài khi mài.
Giữ tay của bạn ổn định và duy trì góc trong toàn bộ hành trình mài. Bạn có thể đặt một cạnh tròn trên lưỡi dao thay vì một cạnh sắc.
Giữ con dao của bạn ở cùng một vị trí trong một thời gian dài. Nếu đây là lần đầu tiên bạn mài dao, hoặc bạn cảm thấy tay mình có thể không ổn định trong thời gian đủ lâu, bạn nên cân nhắc mua một thanh dẫn mài dao. Các thanh dẫn mài gắn vào dao và giữ nó ở một góc ổn định. Hãy nhớ rằng các thanh dẫn hướng không hoạt động tốt với một lưỡi dao cong.

Lướt dao dọc theo viên đá.

Quét dao xuống và di chuyển dao đến phần cuối của đá mài. Lặp lại nhiều lần nếu cần thiết để tạo ra một cạnh sắc nét, thường là khoảng 12 lần. Khi bạn hoàn thiện kỹ năng mài sắc của mình, điều này sẽ trở thành chuyển động vòng tròn của lưỡi dao trên đá.
Các lưỡi dao cong hoặc dài hơn đá mài của bạn sẽ cần được vuốt xuống và xuyên qua đá để mài đều toàn bộ lưỡi dao.

Mài mặt còn lại của lưỡi dao. 

Lật ngược dao và kéo lưỡi dao ngang, rồi di chuyển ra khỏi đá mài, đảm bảo góc mong muốn. Làm điều này từ 6-8 lần hoặc cho đến khi đạt được một cạnh sắc nét.

Lật hòn đá để mặt mịn hướng lên trên.

 Chạy lưỡi dao đa năng của bạn, ở góc xiên thích hợp của nó, dọc theo mặt mịn hơn của đá. Làm điều này sẽ loại bỏ mọi vết sưng hoặc 'gờ' có thể đã hình thành dọc theo mép của lưỡi dao trong quá trình mài sắc. 
Thay vì sử dụng mặt mịn hơn của đá, bạn cũng có thể chạy từng mặt của lưỡi dao xuống thanh mài ở một góc mở hơn góc bạn cầm lưỡi dao để mài sắc. Thao tác này sẽ loại bỏ các gờ và tinh chỉnh độ sắc bén của lưỡi dao. Mài sắc cũng là một cách nhanh chóng để làm mới cạnh giữa các lần mài.

Kiểm tra độ sắc bén của dao bỏ túi. 

Cầm một tờ giấy lên và dùng dao cố gắng rạch tờ giấy xuống. Một lưỡi dao sắc bén sẽ dễ dàng trượt qua giấy.
Bạn cũng có thể kiểm tra bất kỳ phần tròn hoặc khuyết điểm nào của lưỡi dao bằng cách giơ dao lên trước ánh sáng (bạn cũng có thể sử dụng mặt trời) và tìm kiếm phản xạ ánh sáng chói. Phản xạ chỉ tồn tại khi có một cạnh tròn ở đâu đó dọc theo con dao của bạn hoặc một phần của con dao không còn sắc bén.

Làm cách nào để biết khi nào cần mài dao đa năng?

Bạn có thể kiểm tra độ sắc nét bằng cách sử dụng thử nghiệm trên giấy. Giữ một mặt của tờ tạp chí hoặc giấy biên nhận và dùng dao cắt qua mặt đó. Đảm bảo rằng bạn sử dụng toàn bộ lưỡi cắt để kiểm tra xem có bất kỳ phần xỉn màu nào dọc theo lưỡi dao không.
Nếu dao bị cùn  hoặc không cắt "ngọt" giấy thì dao của bạn đã đến lúc cần mài dao hoặc bảo dưỡng tra dầu cho chúng. 

Một cách khác để kiểm tra là giữ mép của lưỡi dao hướng lên ánh sáng. Nếu một phần dọc theo lưỡi dao phản chiếu lại ánh sáng thì dao của bạn vẫn sử dụng sắc bén, còn dao bị xỉn màu thì sẽ không có độ phản chiếu bạn nên mài và bảo dưỡng lại dao.
Trong quá trình sử dụng, bạn nên mài và bảo trì dao định kì 3 tháng 1 lần sẽ bảo đảm được độ bên và chất lượng sử dụng của dao trong thời gian dài.

Làm cách nào để mài dao đa năng có răng cưa?

Nhiều loại dao bỏ túi có phần răng cưa của lưỡi gần cán dao, điều này có thể khó mài đối với người mới sử dụng dao.
Lúc này bạn cần sử dụng dũa mài đúng với size của lưỡi dao cưa, thường các lưỡi dao có hình tam giác. Bạn mài phần răng cưa theo kiểu tương tự với phần còn lại của dao, bạn cần kiên trì mài theo từng rãnh nhỏ của lưỡi dao tránh mài đồng loạt cả phần lưỡi có rãnh sẽ làm hỏng lưỡi hoặc gãy lưỡi do.